Op vrijdag 11 april organiseert het Koninklijk Fries Genootschap / Keninklik Frysk Genoatskip samen met de redactie van De Vrije Fries, Tresoar en de Fryske Akademy het volgende KFG-Sieperda-symposium ‘Behoefte aan verbinding: Friese contacten, 1925-2025’ over wereldwijde Friese contacten in de afgelopen eeuw.
Honderd jaar geleden werd het eerste Groot Friese Congres gehouden om de banden tussen de drie Frieslanden aan te halen. Het ging daarbij voor een deel om nostalgie, maar evengoed om verdere versteviging van de Friese Beweging.
Er waren in die jaren meer initiatieven om Friese contacten buiten de provincie aan te halen. In 1923 werd bijvoorbeeld het Frysk Boun om Utens (her)opgericht, zodat men ver van huis toch het Fries-eigene kon koesteren. Zo’n behoefte was er ook al snel onder landverhuizers in Noord-Amerika ontstaan. En in 1925 – dus ook honderd jaar geleden – werd in Groningen de Friese studentenvereniging Bernlef opgericht om als Friezen onderling contact te houden.
Het thema zal in Europees perspectief worden geplaatst, want wat de Friezen deden was beslist niet uniek. Zo was er de beweging die de Europese naties dichter bij elkaar wilde brengen: de Paneuropese Unie, die in 1923 is opgericht. Een aantal deskundige sprekers zal op dit symposium die opvallende behoefte aan verbinding van circa honderd jaar geleden onderzoeken en zo mogelijk verklaren. Zij zullen bovendien nagaan wat de doorwerking van de Friese contacten na de oorlog is geweest, ook met andere taalminderheden in Europa.
Programma
13:00 Inloop met koffie en thee
13.30 Opening en welkomstwoord door Joop Koopmans (voorzitter KFG en symposiumvoorzitter)
13:40 Jelle Krol, De Grutfryske Kongressen yn it ynterbellum
14:05 Ine Megens, Tussen hoop en vrees: Nationale minderheden en Europese samenwerking na de Eerste Wereldoorlog
14:30 Jurjen van der Weg, 100 jier Bernlef (1925-2025): Fryske stúdzje, Fryske aksje of Fryske wille?
14:55 Pauze
15:15 Jelte Olthof en Peter Postma, “Wrâldfriezen”: De Amerikaanse Droom van een Greater Fryslân tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
15:40 Alex Riemersma, Fryske spinnen yn it web fan de Europeeske minderheidstalen sûnt 1980
16:05 Discussie
16:25 Sluiting
16:30 Borrel
Waar: Tresoar (Boterhoek 1, Leeuwarden)
Wanneer: vrijdag 11 april 2025 (13:30-17:00 uur)
Opgave: uiterlijk 8 april 2025 via info@friesgenootschap.nl (tegelijk met betaling)
Kosten: € 5,- voor KFG-leden, stipers van de Fryske Akademy en studenten; € 7,50 voor andere belangstellenden, over te maken op bankrekening NL33ABNA0450289001 t.n.v. Koninklijk Fries Genootschap te Leeuwarden
Over de sprekers
Jelle Krol is taalkundige en teamleider Friese literatuur bij Tresoar. In zijn proefschrift Minority Language Writers in the Wake of World War One (2020) komen zijn interesse voor minderheidstaalschrijvers en het interbellum samen.
Ine Megens is historicus en was in haar werkzame leven verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar interesse gaat uit naar de trans-Atlantische en Europese samenwerking na 1945, vooral op het gebied van veiligheidsvraagstukken.
Jurjen van der Weg is sociaal geograaf. Hij werkt bij de gemeente Leeuwarden en was onder meer vanaf het begin betrokken bij Culturele Hoofdstad LF2018. In zijn vrije tijd verricht hij bestuurs- en advieswerk in de culturele en sociaal-maatschappelijke sector.
Jelte Olthof is als universitair docent verbonden aan de afdeling Amerikanistiek van de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek is gericht op politieke retoriek in de Verenigde Staten en daarbuiten. Hij is redactielid van De Vrije Fries.
Peter Postma is docent International Business aan de Hanze Hogeschool in Groningen. Ook werkt hij als promovendus bij de Universiteit Leiden aan een onderzoek naar een transnationaal netwerk van studiegroepen verspreid over de “Nederlandse wereld” tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Alex Riemersma is emeritus-Lector Fries en meertaligheid aan de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden. Hij was onder andere betrokken bij Mercator (Fryske Akademy) en het Europese Network to Promote Linguistic Diversity. Momenteel is hij lid van adviesorgaan DINGtiid.
