De Schoterlandse Jordaan
(28ste jaargang, nr. 2, maart/april 2022)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
In de streek langs de Schoterlandse Compagnonsvaart, van De Knipe tot Jubbega, hebben zo’n 140 joodse vluchtelingen in onderduik de oorlog overleefd. Het welslagen ervan hing af van de zwijgende steun van de bevolking. Dit ‘Volk zonder uren’ had een anarchistisch-communistische inslag en Hendrik Marcus de Jong was daarvan het boegbeeld. Deze keuterboer werd de legendarische held van de verzetsbeweging. Kerst Huisman beschrijft hoe de streek onder zijn bezielende leiding kon uitgroeien tot de ‘Schoterlandse Jordaan’.
Oosterlauwers Fries eilandje
(28ste jaargang, nr. 1, januari/februari 2022)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
Het Sealterfrysk is een restje Oosterlauwers Fries dat nog mondjesmaat wordt gesproken in Saterland, tussen Papenburg en Friesoythe, opvallend genoeg buiten Oost-Friesland. Dat de taal het tot ver in de 20ste eeuw heeft volgehouden, zal te maken hebben met de afgelegen ligging en dat het een katholieke enclave was. Het besef dat taal erfgoed is en belangrijk voor de identiteit, bestaat ter plaatse nog maar kort. Sinds 2020 heeft de Oldenburgische Landschaft een wetenschappelijk medewerker Sealterfrysk in dienst in de persoon van Henk Wolf. Hij beschrijft voor ons de stand van Sealterlânske zaken.
De Molukkers van kamp Wyldemerk
(27ste jaargang, nr. 6, november/december 2021)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
Dit jaar zijn de Molukkers nogal in het nieuws. Niet altijd even positief, maar daar zijn gegronde historische redenen voor. Naar hier gehaald, afgedankt en in een hoek gegooid, zo voelen Molukkers zich behandeld. Friesland kende drie, later vier Molukse woonoorden, waaronder de Wyldemerk bij Harich. Hier gaan na rumoer elders de moslim-Molukkers wonen, onder bezielende en beminde leiding van Achmed Tan. Jan van Zijverden beschrijft zijn verhaal en pleit voor een canonvenster over nieuwkomers naar Friesland aan de hand van Tan. Nu herinneren in Gaasterland alleen een boom, een vijver en een trafohuisje aan dit bloeiende woonoord. De moskee doet dienst als hobbyschuur in Haskerhorne.
Vrouw als statusdrager
(27ste jaargang, nr. 5, september/oktober 2021)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
Voor de adel is status een voorname zorg, altijd geweest, met een lang onderbelichte rol van de vrouw. Gedacht wordt meestal aan kunstvoorwerpen zoals schilderijen en zilver, maar van even groot belang was de linnenuitzet van de edele vrouw. Het is een nauwelijks onderzochte blijk van status. Zoals de schrijvers van ons artikel hierover, Sanny de Zoete en Yme Kuiper, het uitdrukken: Hoe welgestelder de ouders, hoe hoger de stapels in haar kabinet.
Handtekening in lood
(27ste jaargang, nr. 4, juli/augustus 2021)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
Voordat de Industriële Revolutie ambachtelijk vakwerk door massaproductie verdrong, lieten handwerkslieden graag hun merkteken achter op hun werk. Trotseerloodjes, bedoeld ter bescherming van dakspijkers tegen inwatering, zijn daarvan een voorbeeld. Soms zit daarachter een bijzonder verhaal. Dat is het geval met een loodje waarop ‘H.G. Born’ staat, een Leeuwarder loodgieter die ondanks een beroerde start van zijn leven zakelijk furore maakte.
Beschamende marine
(27ste jaargang, nr. 3, mei/juni 2021)
Dit nummer komt na acht maanden online beschikbaar.
Was de marine van de Republiek in vroeger eeuwen een geduchte wereldmacht, eind 18de eeuw was van die reputatie niet veel over. Het land was bezet door Franse revolutionaire troepen en om hen een halt toe te roepen, vielen Engelse en Russische troepen in augustus 1799 de Noord-Hollandse kust aan.