Wouda gemaal_mei25
In dit nummer: Fryslân 2025-3

Het eeuwenoude Friese polderideaal

De stormvloed van 1825 voedde de behoefte aan een sterkere zeewering en beter waterbeheer in Fryslân. Het provinciebestuur ging zich na de ramp meer bemoeien met de loop van het water en zag de oplossing vooral in de inpoldering van onbedijkt land. Deze ambitie leefde al sterk in de achttiende eeuw. Ruim 100.000 hectare land werd bedijkt, al zou water Fryslâns geduchtste vijand blijven. Mark Raat schrijft over het eeuwenoude Friese polderideaal en de locatie die als mijlpaal deze ambitie symboliseert: het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer.
Sinnema_mei25
In dit nummer: Fryslân 2025-3

De zwerftocht van een boek

Tot de oudste stukken in de bibliotheek van het Hof van Friesland, die op 5 maart door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden werden overgedragen aan Tresoar, behoren de ‘incunabelen’. Dit zijn boeken uit de eerste generatie drukwerk [ca. 1450-1501]. Anne Tjerk Popkema onderzocht de in 2023 opgedoken achtste incunabel, Expositiones sive Declarationes uit 1491, geschreven door jurist Haring Sjoerds Sinnama uit Heeg en beschrijft de bijzondere reis, die het boek door de tijd maakte.
vroedvrouwen in crisisjaren_mei25
In dit nummer: Fryslân 2025-3

Friese vroedvrouwen in de crisisjaren

Tot ver in de negentiende eeuw begeleidden vroedvrouwen in Nederland bijna alle bevallingen, totdat ze vanaf 1900 concurrentie kregen van artsen. Steeds meer vroedvrouwenpraktijken verdwenen, totdat vanaf 1970 hun beroepsperspectieven weer gunstiger werden. Minie Baron belicht drie vroedvrouwen – tegenwoordig verloskundigen genoemd – die tegen de dalende trend in hun praktijken in 1934 in Fryslân startten: Antje Velde, Jetske Steen-de Jong en Jacobine Jensen, een uitzonderlijke lichting vroedvrouwen in de crisisjaren in Fryslân.
Magna Frisia_mei25
In dit nummer: Fryslân 2025-3

Pleidooi voor vroegmiddeleeuws Fries museumdorp

Als er een gunstig moment is om met plannen voor een vroegmiddeleeuws Fries museumdorp te komen, dan is het nu. Aldus bepleit Han Nijdam, als historisch-wetenschappelijk adviseur namens de Fryske Akademy betrokken bij de plannen om ergens in Fryslân ‘op de grens van land en water’ historisch themapark Magna Frisia te creëren. Dit vertelt het verhaal van vroegmiddeleeuws Frisia. De Friese koningen, en het begrip Magna Frisia zelf, zijn na decennia afwezigheid op de weg terug, zo stelt Nijdam. ‘Niet alleen als historische figuren, ook als dragers van een hernieuwd cultureel zelfbewustzijn.’