Jierren nei't de Republyk yn it Rampjier 1672/73 sawat ten ûnder gie, reizge de eardere tekstylkeapman Andries Schoemaker de teheistere plakken ôf, tekene wat er seach en skreau op wat tsjûgen him noch fertelle koenen.

In prima oanskaf, se seagen Rienk Bijma en Johan Jeltema de keap op in feiling fan in skoustik mei in jachtsêne. Fan in ûnbekende skilder, sa like it. Hielendal nei de restauraasje waarden se benijd nei de makker. It die bliken dat it Otto de Boer wie, in 19de-iuwske skilder út Wâldsein dy’t benammen út Ljouwert wei de kost fertsjinne mei rigen opdrachten, benammen fan katolike huze.

De Spanjaardslaan en Noordersingel hearre ta de sjykste strjitten fan Ljouwert. Se stean ek wol bekend as de griene longen fan de stêd. Sûnt de 19de iuw stean hjir ymposante filla’s fan rintenierjende boeren as de Wassenaars, Rienxen en Bierma’s, dokterswenten fan bekende medisy as Straat, Pasma en Haykens, moai ticht by ‘har’ Diakonessenhuis, en bankdirekteuren as De Hoop Scheffer en De Greve. De filla’s, de parken, de bewenners: dizze ‘griene longen’ fertelle de letterlik rikere skiednis fan de stêd.

Yn de streek lâns de Skoatterlânske Kompanjonsfeart, fan De Knipe oant Jobbegea, hawwe sa'n 140 joadske flechtlingen yn ûnderdûk de oarloch oerlibbe. It wolslagjen derfan hong ôf fan 'e swijende stipe fan 'e befolking. Dit ‘Volk zonder uren’ hie in anargistysk-kommunistyske ynslach en Hendrik Marcus de Jong wie dêr it boechbyld fan. Dizze gernier waard de legindaryske held fan 'e fersetsbeweging. Kerst Huisman beskriuwt hoe’t de streek ûnder syn besieljende lieding útgroeie koe ta de ‘Schoterlandse Jordaan’.

It Sealterfrysk is in restje Easterlauwersk Frysk dat net folle mear praat wurdt yn Sealterlân, tusken Papenburg en Friesoythe, opfallend genôch bûten East-Fryslân. Dat de taal it oant fier yn de 20ste iuw folhâlden hat, sil te krijen hawwe mei de ôfhandige lizzing en dat it in katolike enklave wie. It besef dat taal erfgoed is en wichtich foar de identiteit, bestiet op it plak sels noch mar koart. Sûnt 2020 hat de Oldenburgische Landschaft in wittenskiplik meiwurker Sealterfrysk yn tsjinst yn de persoan fan Henk Wolf. Hy beskriuwt foar ús de stân fan Sealterlânske saken.

Dit jier binne de Molukkers nochal yn it nijs. Net altyd like posityf, mar dêr binne histoaryske redenen foar. Hjirhinne helle, ôftanke en yn in hoeke smiten, sa fiele Molukkers har behannele. Fryslân hie trije, letter fjouwer Molukske wenplakken, wêrûnder de Wyldemerk by Harich. Hjir sille nei opskuor earne oars de moslim-Molukkers wenjen, ûnder besieljende lieding fan Achmed Tan. Jan van Zijverden beskriuwt syn ferhaal en pleitet foar in kanonfinster oer nijkommers nei Fryslân oan de hân fan Tan. No heuge yn Gaasterlân allinnich in beam, in fiver en in trafohúske oan dit bloeiende wenoard. De moskee docht tsjinst as hobbyskuorre yn Haskerhoarne.